Fizyk Marcello Stefano Pirani (który mimo nazwiska był Niemcem) odkrył, że możliwe jest obliczenie ciśnienia atmosferycznego z bardzo dużą dokładnością na podstawie oporu elektrycznego drutu miedzianego. W jaki sposób?
Zacznijmy od tego, że ciepło jest przenoszone przez kontakt między atomami. Im więcej atomów się styka, tym więcej jest możliwości wymiany ciepła.
Weźmy więc metalowy drut, przez który przepływa stały prąd elektryczny, i komorę wypełnioną powietrzem. Cząsteczki powietrza wymieniają ciepło z cząsteczkami drutu. Im więcej jest tych cząsteczek, tym więcej ciepła będzie się wymieniać. Ponieważ ciśnienie powietrza zależy od ilości cząsteczek znajdujących się w komorze, wiemy, że istnieje związek między wymianą ciepła a ciśnieniem.
Jednocześnie wiemy, że opór elektryczny drutu jest proporcjonalny do temperatury. Dlatego im wyższa temperatura drutu (a więc im niższe ciśnienie), tym bardziej rośnie jego opór.
Opór można obliczyć za pomocą prawa Ohma, a więc V = RI (napięcie jest równe iloczynowi oporu i natężenia prądu elektrycznego). Mając zarówno wartość napięcia, jak i wartość prądu elektrycznego, możemy otrzymać wartość oporu, a więc i ciśnienia atmosferycznego.